Het is een dans in het klaslokaal
Welbevinden. Een breed begrip. We willen allemaal het beste voor onze studenten en dat zij goed in hun vel zitten. Maar hoe pak je dat nou aan als docent of SLB-er? Wat kan je nou zelf al doen in je les om hier aan bij te dragen?
Op donderdagmiddag 18 april verzamelden zo’n 50 medewerkers van Yuverta, MBO Rijnland, Nimeto, GLU, MBO Utrecht en ROC Midden Nederland zich in de aula van Yuverta in Houten voor een lezing van Steven Pont, ontwikkelingspsycholoog en systeemtherapeut. Hij nam ons mee in een interactief verhaal, met veel voorbeelden van wat wel en niet werkt (en waarom!).
“Doe normaal” helpt niet
Pubers zijn geen volwassenen. Ook al doe je als docent al het goede, dan nog blijven pubers ingewikkeld gedrag vertonen. Ze kunnen het niet helpen, omdat ze nog moeten leren. De hersenen zijn pas volgroeid rond de leeftijd van 23 jaar. Een onvolwassen brein kan dan ook geen volwassen gedrag voortbrengen. Ergernis is dus niet op zijn plek, inzicht in hoe mensen leren wel.
“Doe normaal” roepen helpt dus niet, jongeren moeten eerst leren wat “normaal” is. Mensen leren veelal door modelling: kijken en nadoen. Daarnaast kunnen volwassen begeleiders sturen op inzicht: jezelf verplaatsen in de ander en je afvragen wat jouw gedrag teweegbrengt bij de ander- jongeren kunnen dit niet uit zichzelf.
Leren is falen. Je hebt ook niet in 1 dag leren lopen, je leert ook niet in 1 dag volwassen gedrag. Wat kan leren helpen?
Macht en gezag
Steven Pont betoogt dat gedragskeuze afhangt van de kwaliteit van de relatie tussen student en docent, het is een dans in het klaslokaal. Studenten zijn gemotiveerd om te leren als de stof nut voor hen heeft en als de relatie met de docent goed is. Kwaliteit in de relatie leidt tot succesvolle kennisoverdracht. Het maakt uit of je zegt: “Doe niet zo druk” of “Ik geniet van je levendigheid”. Vraag jezelf als docent af wat je wilt in de klas: macht of gezag. Macht kweekt verzet en leidt tot een eindeloze spiraal van steeds meer macht en steeds meer verzet. Je hoeft als docent niet te ontkennen dat je macht hebt, maar combineer dit met zorg en je krijgt een gezagspositie.
Hoe komt het dat jongeren tegenwoordig niet meer automatisch het gezag van de docent accepteren? De belangrijkste pedagogen ontwikkelden hun theorieën vanuit een collectieve samenleving. Hun concept van “het kind centraal” werd destijds gezien als revolutionair. Inmiddels hebben we de jaren ’60 en ‘70 achter de rug en leven we in een geïndividualiseerde maatschappij, waarin “jezelf mogen zijn” het hoogste goed is. Emotie is nu de legitimatie voor gedrag. Geen wonder dat veel jongeren eenzaam zijn! Steven Pont benoemt dat het belangrijk is dat we weer meer opschuiven naar een collectieve samenleving.
Hoe kun je docent hieraan bijdragen? Zorg ervoor dat jouw klas een veilige haven voor de studenten is. Het gaat om de verbinding, om de boodschap dat samen veel leuker is dan alleen.
