Lifecoaching: hoe gaat het nu?

In september 2022 zijn we gestart met de pilot Lifecoaching gericht op jongeren tussen de 16 en 23 jaar zonder startkwalificatie, die zijn vastgelopen op school (praktijkonderwijs, voortgezet speciaal onderwijs, mbo-entree) of in het vinden van een (eerste) baan. Inmiddels zijn de doorstroomcoaches al een tijdje bezig in hun nieuwe rol als lifecoach. Hoe gaat het nu? Wat verloopt goed en wat zijn aandachtspunten? Bas Smal (doorstroomcoach bij team Focus van Gemeente Utrecht) en Jacqueline Mooiman (projectleider) vertellen erover.

Ervaring als lifecoach

Bas vertelt over zijn ervaring als lifecoach. ‘Ik vind het een leuke rol, ik ben positief. Je kunt meer de diepgang in met jongeren. Ze weten je makkelijk te vinden als ze later nogmaals hulp nodig hebben. Dat is een groot voordeel van deze methodiek. Als lifecoach investeer je in het opbouwen van een relatie, je gaat het contact op een andere manier aan. Hierbij is een vertrouwensband erg belangrijk, ik maak praatjes met de jongeren. Het hoeft niet altijd over het vinden van werk of stage te gaan. Als lifecoach proberen we meer tijd te maken voor de jongeren. En we gaan aan de slag met verschillende leefgebieden. Dit maakt een lifecoach onderscheidend.

Jongeren willen écht dat je betrokken blijft, ook als bepaalde zaken bij een andere organisatie horen. Hieruit blijkt wel dat lifecoaching werkt. Als een jongere eenmaal op de rit is, begeleid ik hem of haar niet meer intensief. Maar we laten niet los. Ik blijf monitoren en de jongere kan altijd contact met mij opnemen. Ik vind het een groot succes dat jongeren mij weer weten te vinden. Ik heb specifieke casussen meegemaakt, dat jongeren het initiatief nemen om contact met mij op te nemen omdat ze ergens mee zitten. Mooi als ik ze weer op de rit kan helpen.’

Waar hebben de meeste jongeren hulp bij nodig?

‘Vooral met schulden door online-aankopen of bijvoorbeeld de zorgverzekering en een telefoonabonnement. Het hangt samen met inkomsten. Veel jongeren hebben geen inkomsten en zijn op zoek naar werk. De oorzaak is het niet bijhouden van administratie. We begeleiden veel LVB-jongeren, voor hen is administratie een stuk ingewikkelder. We proberen ze dan tips te geven. Het proces van bepaalde zaken aanvragen is ook ingewikkeld, dus daar moet ook iets veranderen. Vanuit de afdeling waar ik voor werk, Leerlingzaken, zijn we gestart met een projectgroep om onze brieven in duidelijkere taal te herschrijven. Een praatplaat kan bijvoorbeeld helpen, hierop is veel in beeld uitgelegd.’

Ervaring van jongeren en hun omgeving

‘Ik krijg positieve feedback van jongeren. Maar ook van ouders, broers en zussen. De omgeving is dankbaar, je neemt zorgen weg van de omgeving met jou rol als lifecoach. Zij kunnen weer vader of moeder zijn, of broer en zus in plaats van mantelzorger of begeleider.

Jacqueline Mooiman vult aan over de ervaring van jongeren: ‘Als een jongere klaar is met school, houdt het mentorschap op. Dat vinden ze vervelend. Ze hebben juist behoefte aan een mentor, ook als ze van school af gaan.’

Samenwerking

De lifecoaches hebben onderling goed contact. Ze zoeken elkaar op en sparren met elkaar. Ook komen ze samen voor overleg. Bas: ‘Als ik een presentatie geef aan mijn collega’s van Focus, dan zijn ze erbij. Dat vind ik heel fijn.’

Ook met de lokale wijk- en buurtteams en scholen verloopt de samenwerking goed. ‘De uitstroomgesprekken (voor pro/vso/entree schoolverlatende leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben) voeren we samen met een jobhunter, Focus, Team Banenafspraken van Werk & Inkomen, school, jongere en ouders. De scholen kennen de vaste gezichten vanuit de gemeente, dat is heel fijn. Met wet- en regelgeving is het soms nog lastig, omdat we niet alle informatie met elkaar kunnen uitwisselen.’

Geleerde lessen

Jacqueline vertelt over de AVG: ‘Het is jammer dat we in verband met de AVG-regels de systemen niet optimaal en efficiënt kunnen benutten.’

Bas vult aan: ‘Als lifecoach moet je de juiste faciliteiten krijgen en in de juiste systemen kunnen werken. Als dat niet gebeurt, gaat het ten koste van je werk.’

Aanbevelingen voor de doorontwikkeling

Bas en Jacqueline geven advies over de doorontwikkeling: ‘Het overtuigen van teamleiders, managers dat dit de juiste manier is. Zodat werknemers hier ook de tijd voor krijgen. We moeten benadrukken waarom deze intensieve begeleiding zo belangrijk is voor de doelgroep. Wij werken juist preventief en zorgen ervoor dat jongeren niet terugvallen. Verschillende onderzoeken laten ook zien dat jongeren in deze tijd worstelen en te maken hebben met verschillende maatschappelijke uitdagingen: schulden, mentale gezondheid en lange wachtlijsten, bestaans(on)zekerheid, woningtekort en prestatiedruk. Daarom is het nu juist belangrijk om extra te investeren in deze jongeren.’

‘Voor ons is het ook lastig om onze doelen meetbaar te maken. Wij helpen ongeveer 50 jongeren, maar we helpen in kleine stappen. Met iemand in gesprek gaan is al een resultaat. Het zoeken naar werk is niet een doel op zich’, vertelt Jacqueline. Bas vult aan: ‘Als ik iemand blij kan maken, heb ik al een doel behaald. We willen de succesverhalen benadrukken en laten zien, maar dat is lastig. Want jongeren stellen zich kwetsbaar op en willen dit niet openbaren. Dat is natuurlijk begrijpelijk.’

Vervolg van lifecoaching

Eerst richtte deze pilot zich op jongeren tot 23 jaar in onze Doorstroompunt-regio. Nu kunnen ook jongeren tot 27 jaar in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht die vastlopen op school of bij het vinden van werk ondersteund worden via de methodiek lifecoaching. Dankzij de regionale Aanpak Jeugdwerkloosheid is de doelgroep uitgebreid en zijn er voor alle jongeren dezelfde mogelijkheden, hierin maakt opleiding of leeftijd niet uit. Op 4 mei jl. was er een kick-off met betrokkenen en jongerenconsulenten die werken volgens de methodiek.

Foto: Liset Verberne ©